امروزه راه‌های زیادی برای پیدا کردن واحد یا ساختمان موردنظر اعم از (خریدوفروش، رهن و اجاره، معاوضه، مشارکت و یا پیش‌فروش) وجود دارد یکی از مکان‌هایی که افراد به آن برای رفع نیازشان مراجعه می‌کنند دفاتر مشاورین املاک است.
مشاورین وظیفه دارند خدماتی را طبق نیازهای گفته‌شده توسط خریدار یا فروشنده ارائه دهند و پس از انجام معامله طرفین موظف هستند تا مبلغی را به عنوان حق کمیسیون املاک به آنها بپردازند با ما همراه باشید تا با حق کمیسیون املاک و نحوه محاسبه آن آشنا شوید.
حق کمیسیون چیست؟
همان‌طور که در متن بالا اشاره شد حق‌الزحمه‌ای که مشاورین املاک در نقش واسط بین خریدار و فروشنده و یا مستأجر و مالک در زمان معاملات به آنها پرداخت می‌شود حق کمیسیون می¬گویند.
درآمد مشاورین املاک از طریق این حق کمیسیون‌ها است و میزان حق کمیسیون املاک توسط اتحادیه املاک آن استان یا شهرستان تعیین و ارزش‌گذاری مشخص می‌گردد که در معاملات نسبت به ارزش ملک و نحوه معامله (خریدوفروش، رهن و اجاره، معاوضه، مشارکت و یا پیش‌فروش‌های مختلف) متفاوت است و بر اساس اصولی مشخص معین می‌شود.
این مبلغ و نحوه محاسبه آن، در معاملات ملکی مختلف ازجمله خریدوفروش و یا رهن و اجاره که بیشترین معاملات ملکی را شامل می‌شوند متفاوت بوده و موارد زیر را شامل می‌شود:
• حق کمیسیون خریدو فروش املاک
• حق کمیسیون رهن کامل املاک
• حق کمیسیون رهن و اجاره املاک
• حق کمیسیون مشارکت در ساخت
• حق کمیسیون معاوضه ملک
• حق کمیسیون مشاوران املاک در صورت فسخ قرارداد
بر اساس ابلاغیه سازمان صنعت، معدن و تجارت که به اتاق اصناف اعلام شده، حق کمیسیون مبایعه‌نامه به میزان 0.25 درصد ارزش معاملاتی ملک از هر طرف مجموعاً نیم درصد از هر دو طرف محاسبه و اخذ شود.
تعرفه حق کمیسیون املاک در سال ۱۴۰۱
تعرفه حق کمیسیون املاک ۱۴۰۱ مثل هر سال در هر شهرستان توسط اتحادیه املاک آن تعیین و به واحدهای صنفی مستقر ابلاغ می‌شود. این مبلغ به صورت درصدی از ارزش کل معامله تعیین می‌شود و مشاورین املاک باید مبلغ را طبق ابلاغیه دریافت کنند. درصورتی که معامله به هر دلیل فسخ شود باز هم کمیسیون مشاورین املاک باید پرداخت شود و فسخ معامله دلیل بر بازگرداندن مبلغ درصد بنگاه نیست.
محاسبه کمیسیون املاک و انواع آن
چند عامل در نحوه محاسبه کمیسیون املاک تأثیر دارند:
• اولین عامل نوع انجام معامله است که می‌تواند خریدوفروش یا رهن و اجاره یا رهن کامل یا موارد دیگر باشد.
• دومین عامل شهری است که بنگاه املاک در آن واقع شده است چراکه نرخ کارمزد املاک در تهران با به عنوان مثال یک شهر کوچک متفاوت است.
نحوه محاسبه کمیسیون فروش ملک
محاسبه کمیسیون املاک برای معاملات خریدوفروش به گونه‌ای است که 0.25 درصد از قیمت ملک تحت عنوان حق کمیسیون و 9 درصد نیز تحت عنوان مالیات از هر دو طرف معامله دریافت می‌شود.
ارزش ملک × 0.25 درصد = حق کمیسیون
حق کمیسیون × 9 درصد مالیات = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
نحوه محاسبه حق کمیسیون رهن کامل ملک
حق کمیسیون املاک در معاملات رهن کامل بر اساس مبلغ به دست آمده از تبدیل رهن به اجاره محاسبه می‌شود به طوری که به ازای هر یک میلیون تومان رهن 30 هزار تومان اجاره در نظر گرفته می‌شود و بر اساس مبلغ به دست آمده 25 درصد به عنوان حق کمیسیون املاک از طرفین دریافت می‌شود، علاوه بر این مبلغ 9 درصد مالیات نیز برای معامله مربوطه در نظر گرفته می‌شود.
30.000× مبلغ رهن = تبدیل رهن به اجاره
مبلغ اجاره × 25 درصد = حق کمیسیون
0.09 × حق کمیسیون = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
نحوه محاسبه کمیسیون اجاره ۱۴۰۱
مبلغ کمیسیون برای رهن و اجاره ملک ابتدا مبلغ رهن را به اجاره تبدیل کرده و سپس مجموع آن با مبلغ اجاره‌بها را در 25 درصد ضرب می‌کنند تا مبلغ کمیسیون به دست آید به این مبلغ 9 درصد مالیات نیز افزوده می‌شود.
30.000×مبلغ رهن = تبدیل رهن به اجاره
مجموع رهن تبدیل شده با اجاره‌بها × 25 درصد = حق کمیسیون
0.09 × حق کمیسیون = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله